olieverf zeker

In een stille straat ontdek ik de winkel waar ik moet zijn. Een smal pand, maar eenmaal binnen kom ik ogen te kort. De hele ruimte is tot de nok toe gevuld met schilders benodigdheden. Ik loop voorzichtig tussen de op elkaar gestapelde schilderdoeken door naar de toonbank, waar een vriendelijke man met rossige baard me welkom heet. Breedvoerig, zoals zijn propvolle winkel al doet vermoeden, maakt hij me deelgenoot van de roerselen rond de Coronapandemie, die, omdat zijn zaak langdurig gesloten moest zijn, voor overvolle schappen zorgde. Er is slechts een klein gedeelte vrij op de donkere houten toonbank, waar ik straks mijn inkopen moet betalen. Hoe vind ik in deze overvolle ruimte wat ik wil hebben? Ik vraag naar een grote tube aquamarijn. “Olieverf zeker”, constateert de man vol overtuiging en loopt in de richting van een stelling die ergens achterin staat.
Mijn gedachten gaan zo’n twintig jaar terug naar de grote houten ezels in het leslokaal van mijn oude leermeester, die me de kneepjes van het “schildersvak” zou bijbrengen. Geen verf echter, maar een tekenpotlood werd het enige attribuut dat ik een jaar lang op die woensdagavond mocht gebruiken als oefenmateriaal. “Kijken, daar komt het op aan. Zoek het licht, zoek de schaduwen”, zei hij. Ik leerde de vele nuances in zwart/wit met enkel dat potlood aan brengen op papier. Zo ontdekte ik, dat werken aan een schilderij een “vak” is dat veel oefening behoeft.
Na een jaar, waarin mijn geduld wekelijks op de proef werd gesteld, was het eindelijk tijd voor de verf. Op mijn vraag welke soort verf ik dan zou gaan gebruiken was zijn stellige antwoord: “Olieverf natuurlijk”.
Daar had ik niets tegen in te brengen. Het werd een grote uitdaging, omdat ik ongeduldig ben en olieverf niet snel droogt. Was dit dan wel de juiste verf voor mij? Ik twijfelde, maar leerde al doende ook in nog natte verf werken. Ik ging uiteindelijk zelfs houden van de mooie, diepe kleuren, de geur van de verf, de lange penselen en het linnen. Ik besef, dat olieverf juist heel goed bij mij past. Het is bij mij gaan horen en ik hoef nooit meer andere verf.
“Natuurlijk olieverf”, zeg ik dus tegen de verkoper. Soms zijn er van die dingen die mij na verloop van tijd heel logisch voorkomen en die soms door anderen ook worden herkend. Dat geeft een gevoel van verbinding, al is de man mij tot nu toe volkomen onbekend. Misschien heeft hij een grote dosis mensen kennis opgedaan tijdens de lange periode in zijn winkel. Misschien is het ook iets heel anders, dat hem op die gedachte bracht. Ik had het hem moeten vragen, maar zijn breedvoerige uitleg al een beetje verwachtend en de parkeermeter in de buurt, die aan de tijd trekt, bedwing ik mijn nieuwsgierigheid. Als ik een poosje later met enkele lijsten, verf en penselen weer buiten sta, vraag ik me nog steeds af, hoe hij die olieverf zo helemaal vanzelfsprekend vond bij mij. Zou iemand die alleen maar werkt met aquarelverf ook herkenbaar zijn?
Onderweg naar huis kan ik de gedachte aan die passende verf maar niet loslaten. Waarom past het toch zo bij mij? De verf is heerlijk soepel smeerbaar en je kunt het prachtig mengen, ook als het nog nat is. De verf heeft mooie kleuren. Heeft tijd nodig om te drogen. En uiteindelijk nog een beschermende laklaag. Waarom gebruik ik juist deze verf om mezelf uit te drukken en te vertellen wie ik ben?
Volgens mij gaat het bij werken aan een schilderij naast het eindresultaat, vooral ook om de weg die je bewandelt naar het einddoel. Hoe je met je penseel voorzichtig kleuren naast elkaar zet of soepel door elkaar mengt op het doek. Dat werken op het linnen maakt me altijd blij en het geeft me het gevoel, dat ik iets moois creëer. Soms zijn er echter ook momenten, waarop het even niet lukt. Dan veeg ik met een oude lap alles weg om later opnieuw te beginnen. Daar is lef voor nodig, want je veegt ook iets van jezelf uit.
In je leven kun je die weg op het doek vergelijken met de manier waarop je omgaat met gebeurtenissen. Ben ik soepel genoeg in mijn denkwereld bijvoorbeeld. Kan ik in een gesprek verschillende ideeën samenbrengen, mengen en daaruit dan een goede conclusie trekken of heb ik meteen al een mening klaar? Ik denk wel graag na voor ik een conclusie trek, maar als ik moe ben, word ik soms ongeduldig en dan kan ik boos reageren. Dan moet ik wachten op een goed moment om het gesprek weer aan te gaan.
Onlangs vertelde een verre vriendin me, dat ze graag in mijn schilderijen zou willen vertoeven. Dat vind ik een groot compliment. Niet alleen voor het resultaat, maar vooral omdat ik iets in mijn werk heb kunnen leggen van mezelf, dat anderen aanspreekt. Ik maak gebruik van de mooie kleuren, de soepele verfstreken en de momenten van rust, om te vertellen wie ik zelf ben. Kleurrijk, niet saai, soms worstelend met moeilijke momenten, maar altijd strevend naar een goed eindresultaat.