Kerstmis
Het is nog vroeg op kerstmorgen. Ik ben een jaar of twaalf en lig nog in mijn smalle bed. Het is 1952. Naast mij staat het bed van mijn zusje, met wie ik de kamer deel. We delen ook de smalle kast, waarin we de weinige kleren die we hebben, op kunnen bergen, maar waar ook onze schoolboeken en de schooltassen van dik leer een plaatsje hebben. Verder staat er alleen een klein bruin kastje met twee deurtjes, waar groene stukjes glas in zitten, op ons voeteneinde. Daarin bewaart mijn zusje, die iets ouder is, haar ondergoed.
Ik hoor de voetstappen van mijn vader op de trap. Hij gaat stilletjes naar beneden en even later klinkt er muziek door het huis. Kerstmuziek, stille nacht, heilige nacht. Deze muziek ervaren op kerstmorgen is voor mij net zo verwonderlijk als het gezang van engelen voor de herders ooit moet zijn geweest. Mijn vader is wel iemand die sfeer kan scheppen en ja, hij houdt ook van muziek, maar dat op deze manier ons laten meebeleven in de vroege ochtend is nieuw.
We luisteren stil
De muziek komt van een grammofoonplaat op de platenspeler in de woonkamer. Ik spits mijn oren en als ik mezelf langzaam , onder de warme dekens vandaan, omhoog werk tegen het kussen, merk ik dat mijn zusje ook wakker is. We praten niet met elkaar, maar luisteren stil. Er hangt opeens, in tegenstelling tot veel andere dagen, een gezellige sfeer in het huis. Straks naar het kerstfeest in de oude kerk om de hoek, liedjes zingen met de andere kinderen, luisteren naar een kerstverhaal en na afloop met een mooi boek onder de arm weer naar huis. Dit moment is het begin van een bijzondere dag, die altijd in mijn herinnering zal blijven, omdat het zo speciaal was.
Nu is het bijna kerst 2020. In onze woonkamer staat een kleine kerstboom. We hebben er toch maar weer eentje gekocht, maar niet meer die hele grote, die tot aan het plafond reikte. Een kleine Nordman, omdat die zulke mooie dikke takken heeft. Van zolder hebben we de kerstdozen gehaald en voorzichtig de mooie, zilverkleurige kerstballen en slingers uitgepakt. Ballen, die soms al vele jaren meegaan en waaraan soms mooie herinneringen kleven, zoals ook die ronde ring van glas, die we van een lieve vriendin kregen en waarbij we altijd weer terugdenken aan onze interessante gesprekken over zwarte gaten in het heelal, waar van alles in verdwijnt. De lichtjes die we er in hangen, zijn niet meer te vergelijken met die, van toen we jong waren. Geen echte kaarsjes met een lekbakje er onder, geen lampjes in de vorm van een kaarsje, maar een snoer van ledverlichting.
Dan pak ik voorzichtig de tere glazen engeltjes uit het papier en hang ze in de boom. Ze hebben muziekinstrumenten bij zich, een harp en een fluit, waarmee ze goed nieuws komen brengen . Uit twee grote boxen komt echte muziek, die via een onzichtbare verbinding onze kamer vult met mooie klanken. In dit huis maken we nu zelf samen de sfeer.
Een andere tijd
Het is Corona tijd. Ook deze kerst zal als heel bijzonder in onze gedachten blijven hangen. Geen grote gedekte tafel met familie om ons heen. Geen kerkgang meer en geen kerstverhalen. Het zal stil zijn. Maar soms zijn dat juist momenten, waarop we aan het denken gezet worden. Niet over hoe mooi het andere jaren was, maar hoe het zou moeten zijn in de toekomst. Welke veranderingen nodig zijn om onze aarde ook voor ons nageslacht bewoonbaar te kunnen houden. Misschien denken we wel even terug aan die eenvoud van toen we jong waren. Geen overvloedig gedekte tafels, maar samen alles delen wat je hebt en toch gelukkig zijn.
Andere mogelijkheden
Toen plotseling de mededeling kwam, dat de winkels dicht moeten blijven, dacht ik eerst nog, wat jammer . Nu kan ik niet meer een nieuwe bloes kopen in het dorp,om met kerst te dragen. Wat doen we toch nu we geen kerstkaarten meer kunnen versturen omdat we die niet hebben? Wat eten we als het kerst is , hoe doen we dat samen? Hoe maken we het gezellig zonder veel mensen om ons heen? We worden opeens creatief. We bedenken samen andere mogelijkheden.
Een leuke brief naar verre vrienden is veel leuker dan een kaart. We zetten ons dus aan het schrijven. We zien de kinderen niet, maar onze vrienden om de hoek, die ook hun kinderen niet zien, komen samen eten. We maken een wandeling, dicht bij huis en verkennen zo het dorp. We komen mensen tegen die we anders nooit ontmoeten en hebben interessante gesprekken. We doen mee aan een idee van twee liefhebbers van gedichten. Ze hebben wel dertig groot formaat schriften rond laten gaan in het dorp, waar mensen zelf een gedicht in mogen zetten wat ze mooi vinden. Je mag het drie dagen houden en dan weer doorgeven. Eind januari worden die weer ingezameld. Zo delen we ideeën en gedachten.
Misschien wordt deze kerstperiode wel een vruchtbare tijd in veel opzichten, waaraan we later nog met veel plezier terug zullen denken.